İnsan Kaynakları Ara Sınav Soruları ve Cevapları için Tıklayınız.
İnsan Kaynakları Yönetimine
Giriş ünite 1
Özet
Günümüzün karmaşık çevre
koşulları içerisinde rekabet avantajı sağlamada yükselen değer, insandır.
İnsan kaynakları yönetimi
(İKY), işletmede insandan sorumlu ve tüm çalışanları kapsayan, görev alanı
insan olan bir işlevdir.
Personel ve insan kaynakları,
işletmede çalışanları tanımlamada kullanılan iki kavramdır.
İKY, bir iş ortamında insan
kaynaklarının işletmeye, bireye ve çevreye yararlı olacak biçimde, yasalara da
uyularak, etkili bir biçimde yönetilmesini sağlayan işlev ve çalışmaların
tümüdür.
İKY’nin bir işletmede temel
amacı, bir yandan işletmenin verimliliğini artırmak, diğer yandan ise
çalışanların yaşam kalitesini yükseltmektir.
İlk personel birimi 1910’da
kurulmuştur.
1990’lı yıllarla birlikte insan;
“sınırsız” kaynak, sürdürülebilir rekabet avantajı sağlamada “entellektüel güç”
ve “değer” olarak kabul edilmiştir.
SİKY, yeniliği ve esnekliği
teşvik edecek örgüt kültürü geliştirmek ve örgütün stratejik amaçları ve insan
kaynakları yönetimi arasında ilişkiku kurmaktır.
İKY’ nin temel ilkeleri,
verimlilik, insancıl davranış, eşitlik, güvence, açıklık, gizlilik ve
katılımcılıktır. Bir organizasyonda katılımın artması için açık bir iletişim
sistemi kurulmalıdır.
Bir organizasyonun bütün
birimlerinin ortak ögesi insandır.
Devlet iş hayatını çıkardığı
yasa, tüzük, kararname, yönetmelik, iş sözleşmeleri ve uluslararası iş
sözleşmeleri ile düzenlemektedirler.
İç ve dış çevresel koşullar
İK’nın nasıl yönetileceğini belirler.
Örgütsel ahlak, işletmenin
çalışanlara, çalışanlarında işletmeye olan sorumluluklarını kapsar.
Örgütsel ahlak, örgütlerin
herhangi bir konuda nasıl davranış göstermesi gerektiği ile ilgilidir.
İKY, bir işletmede örgütsel
ahlakın başlangıç noktası ve onu kurumsal hâle getiren birim olarak kabul
edilebilir.
•İşletmede çalışan her
düzeyde insanı kapsayan insan kaynakları kavramı, işletmelerin gerek dış
çevrelerinde gerekse de iç çevrelerinde meydana gelen radikal değişimlerin
sonucunda rekabet üstünlüğü sağlamada anahtar bir kaynak olarak kabul edilmeye
başlanmıştır. 1960’lı yıllarda başlayan ve 1980’lerde kuvvetlenen bu bakış
açısı, İnsana ve onun yönetimine de farklı bakılmaya başlanmasına neden
olmuştur. Bir işletmede, işgörenlerle ilgili” kayıt tutma” ile ilgilenen
personel yönetimi anlayışından daha uzun vadeli ve “stratejik ortak” olarak
çalışmayı vurgulayan, İKY ve SİKY anlayışına gelinmiştir.
•Bu yeni anlayış
çerçevesinde İKY’nin işlevleri genişlemiş ve iş analizinden; insan kaynakları
planlama, işgören temini, eğitim, performans değerleme, kariyer planlama, ücret
yönetimi, işgören sağlık ve güvenliği ve endüstriyel ilişkilere kadar bir çok
faaliyet görev alanı içerisine dâhil edilmiştir. Yeni sorumlulukları ile
İKY’nin organizasyon içindeki yeri ve sorumlulukları da değişmiştir. İşletmenin
büyüklüğü, sektörü, tepe yöneticilerinin tavrı… gibi iç faktörler ve ekonomi,
toplum ,işgücü piyasası, müşteriler… gibi dış birçok faktörlere de bağlı
olarak; İK yöneticileri artık doğrudan en üst yönetime bağlı çalışmakta,
stratejilerin oluşumundan uygulanmasına kadar farklı sorumluluklar
üstlenmektedirler.
•İK yöneticileri bir
işletmede stratejik ortak, yönetsel uzman, işgören destekçisi ve değişim uzmanı
gibi farklı roller oynamakta, bu rolleri etkili biçimde yerine getirebilmek
için ise bir çok mesleki ve kişisel yeteneğe sahip olmaları beklenmektedir.
Yine, günümüzde İK bölümlerinin örgütsel ahlak oluşturma ve uygulama konusunda
önemli rolleri olduğu da ifade edilmektedir. Bir işletmede İK bölümü etik
iklimin oluşturulmasından, bu konuda ilkeler-kurallar konulmasına ve
uygulamanın denetlenmesine kadar bir çok konuda görev yapmaktadır.
•Sonuç olarak, işletmelerin gelecekteki başarılarını
artırabilmesi, özellikle insan kaynaklarının etkili bir biçimde
yönetilebilmesine bağlıdır. Etkili bir biçimde yönetilebilen çalışanlarla hem
işletmelerin amaçlarına ulaşması, hem de insan kaynağının mutlu olması
sağlanacağından, bir işletmede bu konuya özellikle önem verilmesi
gerekmektedir.
DEĞERLENDİRME
SORULARI